İstanbullu kadınların yeni moda eğlencesi, gelin hamamı partileri .
İstanbullu kadınların yeni moda eğlencesi, gelin hamamı partileri .
Düğün Hazırlıkları ve Gelin Hamamı Ritüelleri
Hatta pek çok Avrupa’lı gelin adayı, gelin hamamı ritüeli yaşamak için, arkadaşlarıyla birlikte İstanbul’a geliyor.
Sazlar çalıyor, kınalar yakılıyor buzlu şerbetler içip, hep birlikte doyasıya eğleniyorlar.
Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı’nın ılıklığındayız. Muhteşem Süleyman’ın kızıl gülü Hürrem Sultan’ın yaptırdığı bu hamam, Mimar Sinan’ın eşsiz eserlerinden biri. Lüks, konfor, şıklık ve zevk-ü sefa. …
Bu ‘’aydınlık kubbenin altında’’ olmak gerçekten dünyanın en keyifli hallerinden biri.
Peştamallara sarıldık, takunyalarımız ayağımızda, sabunlar, keseler, taraklar elimizde. Birazdan kapı açılacak, sudan buhardan ve köpükten oluşan buğulu bir dünyanın içinde, bedenimizle birlikte ruhumuzu da yıkayıp bütün kirlerden arındıracağız. Ama daha güzeli, sultanlara yaraşır şekilde, şifa keyif, muhabbet ve eğlence dolu bir gün geçireceğiz. Takunya tıkırtıları, ağır ahşap kapının gıcırtısıyla açılması ve yüzümüze vuran yoğun sıcaklık ile gelin hamamı sefamız başlıyor.
İnsan bir an sanki nefes alamayacakmış gibi oluyor. Kızlar göbek taşına sere serpe uzanmış bile, kimi kese oluyor, kimi köpüklere bulanmış masaj yaptırıyor. Bir tas dolusu sıcak suyu başımdan aşağı döküyorum . Sıcak korunaklı, dünyasal bütün kaygılardan ve gürültülerden uzak. Kim bilir belki de hamam sefasına düşkün olan annemdir, bütün bu hislerin müsebbibi odur. J)
Her ne kadar oğluna hamamda kız bakan kayınvalideler, ‘’annem seni hamamda görmüş beğenmiş’’ diyen delikanlılar artık kalmadaysa da gelin hamamı eğlenceleri, kaldığı yerden devam ediyor.
Ortaokuldayken bu ya z tatilinde, Bursa’daki akrabalarımızın yanına gitmiştim. Onlar da beni gelin hamamına götürmüşlerdi, nasıl hoşuma gittiğini tahmin edersiniz. Göbek taşının üstüne şahane bir sofra kurulmuş, darbukalar çalınıyor, şarkılar söyleniyor, gelin kız arkadaşlarıyla birlikte biraz da nazlanarak oynuyordu. Tarih kitaplarının yazdığına göre. Gelin hamamı geleneği Osmanlı öncesinde, Bizans’ta da varmış. Gelin hamamını tabii ki kız tarafı düzenleniyor. Damadın tüm kadın akrabaları kızın arkadaşları, eş dost, konu komşu davet ediliyor. Eskiden gelin kız hamama önceden gider, yapılan hazırlıkları kontrol eder, yemeklerin sunumu düzenler ve davetlileri hamamda karşılayıp, onlara buzlu şerbetler sunarmış. Yemek ve eğlence faslından sonra ise gelin kız, türküler, dualar ve mutluluk temennileri arasında yıkanır, ardından da göbek taşının etrafında üç kez dolaştırılmış. Hamamdan çıkmadan yapılan son işlem ise, annesinin ve kayınvalidesinin gümüş taslarla başından aşağı sular dökmesi olurmuş. Ama sadece su değil dökülen , bolluk ve bereket getirsin niyetiyle bozuk paralar, kem gözlerden korunsun diye de çörek otları, bu sularla birlikte gelinin başından aşağı dökülürmüş. Gelin hamamına gelenlere hediyeler vermek, çalgıcılara ve hamamcı kadın bahşiş dağıtmakta adetten.
Uzun bir süre unutulmuş olan gelin hamamı son zamanların eğlencesi oldu. Hatta meşhur hamamlarla birlikte, beş yıldızlı otel hamamları da, farklı bütçelere uygun gelin hamamı paketleri sunuyorlar. Kocaman bakır bir sini üstüne hazırlanan yemekleri göbek taşının üstüne kuruluyor, darbukalar çalınıyor, şarkılar söyleniyor, danslar ediliyor. Herkeste bir neşe, bir muhabbet….
Günümüzde gelin adayları kına gecesini evde yapmak yerine, gelin hamamıyla birleştirirmiş.
Hamam eğlencesinden sonra, kına seremonisi geliyor. Kırmızı ipek yemeniyle başı örtülen genç kızın eline kınalar yakılıyor, ağlasın diye de acıklı türküler söyleniyor. Yemekleri kına tepsini, ikramlar hatta geleneksel kıyafet bile, hamamın sunduğu paket programın içinde… Bütçeye göre yemek çeşidi de, eğlence saati de değişiyor elbette.
Osmanlı döneminden hamamlar kadınlar için sosyal hayatın en önemli merkezi olduğu, hamam tasından fildişi taraklara kadar uzanan zengin bir moda yaratmış. Mesela kullanılan kırmızı çizgili peştamal , geçmişten bugüne hiç değişmeden gelmiş bir parça. Altın sırmalarla işlenmiş havlular, çiçek motifli hamam bohçaları değerleri bir hatıra olarak yalnızca fotoğraflarda kalmış olsa da, peştamal kullanma geleneği hala sürülüyor.